تاریخ انتشار : پنجشنبه ۱۹ تير ۱۳۹۳ ساعت ۱۰:۴۲

به گزارش همه با هم ،قرار گرفتن طولانی مدت در معرض گرما سبب بالا رفتن دمای بدن می‌شود که با علایم تب بالا، قرمز شدن صورت، سردرد، احساس تشنگی شدید، استفراغ و حتی از دست دادن هوشیاری همراه است.
گرمازدگی عموماً کودکان را تهدید می‌کند؛ زیرا مقاومت پایینی نسبت به گرما دارند، اما بزرگسالان نیز از آن مصون نیستند. در صورت بروز این حالت باید آن را وضعیت اورژانس قلمداد کرد. گرچه امروزه آگاهی مردم در این باره بیشتر شده است و با توجه به اقدامهای فوری از خطرات جدی و فوت افراد جلوگیری می‌شود، با این حال هنوز هم در حدود 10 درصد موارد منجر به فوت می‌شود. گرمازدگی در مواردی عوارضی مانند گرفتگی عضلات و اختلالات عصبی را برای فرد به همراه دارد.


گرمازدگی معمول
در این حالت گرمازدگی ممکن است به خاطر گرمای هوا تابستان و نور خورشید یا قرار گرفتن در محیطی با گرمای غیر عادی مانند ماشینی که مدتی زیر نور آفتاب قرار داشته، اتفاق بیفتد. این شرایط در وهله اول کودکان و سالمندان را تهدید می‌کند.


اقدامهای پیشگیرانه
- کاهش مصرف بعضی از داروها طی مدت گرما می‌تواند از گرمازدگی پیشگیری کند که البته باید در این باره با پزشک معالج مشورت کرد.
- خودروها حتماً باید تهویه و فن مناسب داشته باشند.
- لازم است مایعات را به اندازه کافی بنوشید.
- از قرار دادن کودکان و بخصوص نوزادان در معرض گرمای شدید خورشید و همچنین فضای بسته مانند خودرو اجتناب کنید.
- در صورت بروز هر حالت مشکوکی حتماً به مراکز درمانی مراجعه کنید تا اقدامهای پیشگیرانه لازم هر چه زودتر انجام شود.
- هر گاه کودکی در هوای گرم حضور دارد، مرتباً به او مایعات بنوشانید.
- استفاده از کلاه آفتابی در روزهای گرم ضروری است.
کودکان و نوزادان نسبت به گرمازدگی بسیار آسیب پذیرند؛ زیرا از دست رفتن سریع آب بدن و حتی فوت را در پی دارد. در صورتی که کودکتان یک یا چند مورد از علایم زیر را داشت، بی درنگ با اورژانس تماس بگیرید: گریه، خستگی، بی حالی، گود شدن چشم ها، اختلالات هوشیاری، خشک شدن مخاط دهان و لبها، چین خوردگی پوست ( در صورتی که پوست را فشار دهید، مدت طولانی تر از حد معمول چروک بماند که اگر پوست خیلی خشک شود، حالت کشسانی خود را از دست می‌دهد).


گرمازدگی در پی فعالیت
در این نوع، گرمازدگی به خاطر فعالیت ماهیچه ای شدید یا طولانی به خصوص هنگام ورزش بروز می‌کند. بعضی از داروها این مشکل را تشدید می‌کند. گرمازدگی با دیگر مشکلات ناشی از گرما مانند گرفتگی عضلات که با تب خفیف یا بدون تب است، تفاوت دارد.


اقدامهای پیشگیرانه
- در صورت ابتلا به بیماری های قلبی یا کلیوی باید پیش از انجام ورزش حتماً با پزشک مشورت کرد.
- در صورت مصرف دارو باید اطمینان خاطر داشت، نوع دارو بروز گرمازدگی را تشدید نمی کند.
- پیش از انجام ورزش شدید از نوشیدن مایعات مدر مانند چای و قهوه پرهیز شود.
- لباس ورزشی باید مناسب باشد. الیاف نخی با رنگ روشن و همچنین کلاه ارجحیت دارد.

در صورت گرمازدگی چه باید کرد؟
- فرد بیمار را به محیطی با هوای باز ببرید. لباسهای اضافی او را در بیاورید. او را بخوابانید و با پیچاندن در ملحفه‌ای مرطوب بدنش را خنک کرده یا حوله ای خیس شده با آب سرد را روی صورت و بدنش بگذارید.
- اگر هوشیاری دارد، مرتب آب خنک، البته در مقدار کم به او بنوشانید تا رطوبت بدنش تأمین شود.
- اگر بیهوش است، او را به پهلو بخوابانید و فوری از مراکز درمانی کمک بگیرید.
- در هر صورت حتی اگر بیمار بهبود یافت او را پیش پزشک ببرید. این نکته در مورد کودکان بسیار اهمیت دارد.


ننوشیدن مایعات؛ مهمترین عامل از دست دادن آب بدن
اگر در این روزهای گرم به اندازه کافی مایعات مصرف نکنیم، در معرض خطر کمبود آب بدن قرار خواهیم گرفت که مسأله‌ای بسیار خطرناک است. در این صورت بدن بخش قابل توجهی از آب و املاح را که برای اعمال حیاتی لازم است، از دست می‌دهد. تیره شدن رنگ ادرار، خشکی دهان، خشکی پوست، سردرد و تحمل نکردن گرما نخستین نشانه‌های کمبود آب بدن است که در صورت بی‌توجهی به ضعف عضلات، گرفتگی ماهیچه‌ها، مشکل در بلع، ادرار دردناک، گیجی و هذیان می‌انجامد.
تنها راه حل برای پیشگیری از این مشکل نوشیدن کافی مایعات است که بهتر است پیش از احساس تشنگی به اندازه کافی میل شود.


مایعات در هوای گرم؛ چقدر و چگونه؟
- از نوشیدن مایعاتی با مقدار بالای کافئین مانند قهوه و چای پرهیز شود؛ زیرا مدر هستند و با افزایش ادرار سبب کاهش آب بدن می‌شوند.
- در مصرف مایعات خیلی شیرین نیز به همین دلیل نباید افراط شود.
- به طور منظم در ساعات مختلف روز آب بنوشید و منتظر احساس تشنگی نشوید.
- میوه‌ها و سبزی‌ها مانند هلو، هندوانه، طالبی، گوجه فرنگی، کدو مسمایی، خیار و... بسیار مفید هستند.
- در کنار مصرف مایعات، برنامه غذایی سالمی نیز داشته باشید تا به بدن در تأمین نیاز نمکهای معدنی کمک شود. در صورت نداشتن اشتها غذاهایی مانند سوپ یا نان سبوس دار میل کنید.


توصیه هایی به افراد در معرض خطر
سالمندان جزو افرادی هستند که در هوای گرم در معرض خطر کاهش آب بدن خواهند بود. از همین رو لازم است تا توصیه های زیر را رعایت کنند:
- روزانه حداقل 8 لیوان آب بنوشید. حتی اگر این مقدار به 13 تا 14 لیوان نیز برسد، بهتر است. منتظر احساس تشنگی نباشید.
- حتی المقدور آب معدنی بنوشید.
- اگر چندان تمایلی به نوشیدن آب ندارید، دیگر مایعات مانند سوپ خنک، کمپوت میوه، آبمیوه، میوه‌ها و سبزی‌های سرشار از آب، ماست، پنیر سفید، شربت رقیق و... را در برنامه روزانه بگنجانید.
- از مصرف مایعات و خوراکی های خیلی سرد اجتناب کنید. خوراکی های یخ زده احساس تشنگی سریع تری در پی دارند.
- در روزهای گرم میزان کلر آب لوله کشی به خاطر دلایل میکروبی بیشتر می‌شود. این مسأله ممکن است تمایل شما را به نوشیدن آب کمتر کند. بهتر است آب را حداقل یک ساعت در یخچال بگذارید تا خنک شود و سپس میل کنید.