یکشنبه تاریخساز مذاکرات؟
سیاسی نوشت
29 تير 1393 ساعت 9:53
وبگاه "نسیم توسعه" نوشت:
مذاکرات هستهای ایران که اکنون در ایستگاهی به نام وین ششم در حال پیگیری است، برای مردم و منتقدین به مسیری از مترو میماند که تنها ایستگاههای آن برای مسافرین (اکثریت مردم) روشن و قابل رؤیت میباشد و مسیر واقعی حرکت، فضا و نمای مسیر این حرکت برای مسافرین و در مورد مذاکرات برای مردم کاملاً مبهم و ناشناخته میماند.
این دوره از مذاکرات که قرار است ۱۸روز ادامه یافته و تا یکشنبه آینده(۲۹ تیرماه) ادامه داشته باشد را میتوان مرحلهای مهم از فرآیند چندین ساله مذاکرات هستهای ایران و غرب به خصوص طی حدود یک سال اخیر دانست که میتواند به مرحله گذار نیز تعبیر گردد. مرحله گذاری که میتواند در صورت موفقیت مذاکرات و نهایی شدن توافقات، پایانی خوش بر مذاکرات فرسایشی بوده، برای هر دو طرف مذاکرات نیز منافع و امتیازات خوبی به همراه داشته باشد.
از سوی دیگر این مرحله گذار میتواند و بلکه باید گذار ایران و سیاستگذاران آن از مرحله خوشخیالی اعتماد به غرب و امریکا باشد. دولتمردان و سیاستگذاران ایرانی باید در جهت حفظ منافع ملی ایران که همان تضمین بقای شرافتمندانه ایران میباشد، راهبرد تحقیقات نظامی هستهای یا دستیابی به سلاح هستهای را به عنوان یک گزینه جایگزین توافق نهایی و اهرم فشار بر غرب و امریکا، مد نظر داشته و بر روی آن مانور بدهند.
مذاکرات کنونی که برای برخی طرفهای مذاکره کننده و به خصوص دولتهای ایران و امریکا، حکم مرگ و زندگی به خود گرفته را نباید با تعابیری مانند بازی برد – برد تعبیر نمود، زیرا پیشینه این پرونده که تبدیل به یکی از مسایل مهم نظام بینالملل شده است، با بقای شرافتمندانه و هویت دو دولت ایران و امریکا و همچنین متحدان و طرفداران این دو کشور در جهان، گره خورده است.
فضای امید و خوشبینی در روند مذاکرات که از ابتدای انتخاب دکتر روحانی به ریاست جمهوری ایران در سال ۱۳۹۲ در ایران ایجاد شده بود، به مسیری نادرست و افراطی از سوی برخی طرفداران دولت یازدهم افتاده و به تدریج فضای آرمانی و تخیلی حل همه مشکلات ایران و امریکا، جای خود را به فضای واقعیتر و بلکه ناامیدی از نتیجه مذاکرات داده و مردم تنها به ثبات وضع موجود در پایان مذاکرات امیدوارند و بهبود شرایط کنونی بعد از مذاکرات برای آنان بسیار دور از انتظار است.
در ادامه همان رویکرد خوشبینانه و بلکه خوشخیالی برخی دولتمردان یازدهم است که جناب آقای دکتر ظریف وزیر امورخارجه ایران در سخنانی در زمینه این دوره از مذاکرات، میگویند:( یکشنبه آینده میتواند یکشنبه تاریخساز باشد، ما تاریخساز شویم).۱
آیا سرنوشت و بقای ایران به مذاکرات هستهای با غرب و به خصوص امریکا، وابسته است؟
آیا این سرنوشت با تضمین شرافتمندانه بقای ایران در صحنه بیناللملی همراه خواهد بود؟
در حالی که رهبر معظم انقلاب بارها به صراحت از مذاکرات و تیم مذاکره کننده ایرانی، حمایت و پشتیبانی نموده و اخیراً نیز ضمن حمایت از دولت یازدهم و مذاکره کنندگان فرمودهاند:( ما به تیم مذاکرهکننده کشورمان اعتماد داریم و مطمئن هستیم که آنها به دستاندازی به حقوق کشور و ملت و کرامت ملت ایران، راضی نخواهند شد و اجازه چنین کاری را نیز نخواهند داد)۲، صحبت از یکشنبه تاریخساز ایران را باید نوعی تحلیل نامناسب از رویکرد و روند حرکت غرب در مذاکرات هستهای دانست.
در همان زمانی که دکتر ظریف و همرانش با قدرت و البته با حساسیت نسبت به استقلال ایران در حال مذاکرات دوجانبه طولانی و چندینباره با وزیر امورجارجه امریکا بودند، برخی از غربیها مانند فرانک والتر اشتانمایر وزیر امورخارجه آلمان به صراحت از مسایل حل نشده در مذاکرات سخن گفته و نتیجه مذاکرات را به پذیرش تعهدات از سوی ایران، منوط ساخته و میگویند:( اکنون زمان آن است که ایرانیان تصمیم بگیرند که میخواهند با جامعه جهانی همکاری و تعامل داشته باشند یا در انزوا قرار گیرند)۳، اشتانمایر در ادامه عدم توافق احتمالی را متوجه ایران ساخته و به قول معروف توپ را به زمین ایران انداخته و میگویند:( اکنون توپ در میدان ایران است).۴
هر چند خبرهایی پیرامون توافق بر سر مسایلی مانند راکتور آب سنگین اراک و تأسیسات فردو منتشر شده و بیشتر اختلاف باقیمانده را در زمینه تعداد سانتریفیوژهای درخواستی ایران میدانند، جان کری وزیر امورخارجه امریکا همچنان بر کاهش تعداد سانتریفیوژهای ایران، اصرار دارد. همین مذاکره کنندگان خارجی و به خصوص غربیها بر اعتماد متقابل تأکید دارند!
اعتماد مورد نظر امریکا و غرب را نمیتوان در چارچوب اعتماد متقابل بررسی نمود، زیرا غربیها معتقدند که تنها ایران باید به اقدامات اعتمادساز دست زده و اعتماد جامعه بینالمللی و به خصوص غربیها را کسب نماید. در این میان مشخص نیست ایرانیان و مذاکرهکنندگان ایرانی باید به کدام بخش از اقدامات و وعدههای غربی، اعتماد نمایند؟
در حال حاضر که احتمال تمدید مذاکرات برای یک دوره ششماهه دیگر مطرح میباشد، ایرانیان و به خصوص دکتر ظریف با تمام وجود سعی دارند تا مذاکرات را در همین دوره و تا ۲۹ تیرماه به توافق نهایی منجر ساخته و آن یکشنبه تاریخساز را ایجاد نمایند. ایرانیان در این مذاکرات نشان دادهاند که اگر شرایط فراهم باشد و از پپشتیبانی لازم برخوردار باشند، بهترین مذاکرهکنندگان و چانهزنهای سیاسی در صحنه بینالمللی خواهند بود.
به نظر میآید مذاکرهکنندگان ایرانی به دنبال آنند تا در همین آخرین روزهای دوره اقدام اول، امریکا و غرب را در تنگنا قرار داده و با پذیرش برخی شرایط و اقدامات اعتمادساز، امریکا را در فضای سرگردانی قرار داده و به پذیرش توافقنامه مجبور سازند!
از سوی دیگر باید از برخی بزرگنماییها و فدا کردن همه چیز در راه توافق با غرب از سوی تیم مذاکرهکننده یا بهتر بگوییم دولت یازدهم نگران بود. این روند بزرگنمایی مذاکرات را میتوان در همین تاریخساز خواندن یکشنبه ۲۹ تیرماه از سوی دکتر ظریف، مشاهده نمود. علیرغم دفاع از تیم مذاکره کننده و لزوم ادامه این حمایتها از مذاکره کنندکان ایرانی، باید نسبت برخی سخنان و اعمال این تیم مذاکره کننده نیز حساسیت بیشتری داشته و از چنین اظهارنظرهایی که میتوانند تفسیری از ضعف ایران در مذاکرات باشد، اجتناب نمود.
سرنوشت ایران و ایرانیان را نباید به مذاکرات هستهای با غرب و امریکا گره زده و از یک توافق نیمبند با امریکا، به عنوان یک پیروزی سرنوشتساز نام برد، زیرا امریکا و دولتمردان آن نشان دادهاند که نسبت به توافقات و قوانین بینالمللی، بیتوجه بوده و همه چیز را بر اساس میل و البته منافع ملی خود و متحدی مانند اسرائیل، طراحی و اجرا میکنند.
هر چه به پایان دوره اول اقدام یا همان فرصت ششماهه اعتمادسازی و مذاکرات میان ایران و گروه ۱+۵ نزدیک میشویم، حساسیتها و اظهارنظرهای احساسی در مورد توافق، عدم توافق با سرنوشتساز بودن این مذاکرات، بیشتر و بیشتر میشود. باید توجه داشت که این مذاکرات همه مسایل و مشکلات ایران نیست و کاهش یا حذف پرانتزها را نباید پیروزی ایران قلمداد نمود.
دولت یازدهم و به خصوص وزارت امورخارجه نباید مذاکرات هستهای را تنها مسئله ایران قلمداد نماید و بر شکست و پیروزی در پایان این مذاکرات تأکید نماید زیرا آنچنان که این مذاکرات نشان داده است، امریکا و غرب خواهان امتیازاتی بیشتر از حد معمول هستند، امتیازاتی که حتی اعتراض چین و روسیه را نیز در پی داشته است.
امیدواریم دولت یازدهم برای دستیابی به توافق نهایی با امریکا و غرب، در دام نیرنگها و دسیسههای خوش رنگ و لعاب امریکا گرفتار نشده و در وضعیت موجود و به خصوص با توجه عدم اطلاعرسانی در مورد مفاد مذاکرات، آینده ایران و عمر دولت خود را بیشتر از این پیچیده نسازد.
منابع:
۱- سایت خبری تحلیلی فردا. ۲۲/۴/۱۳۹۳، به آدرس : http://www.fardanews.com/fa/news/354097
2- -پایگاه اطلاعرسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتالله خامنهای – موسسه پژوهشی و فرهنگی انقلاب اسلامی.۱۶/۴/۱۳۹۳ به آدرس: http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=26895
3- سایت واشنگتن پست. ۱۳/۷/۲۰۱۴، به آدرس:
سایت واشنگتن پست. ۱۳/۷/۲۰۱۴، به آدرس:
انتهای پیام
کد مطلب: 18275
آدرس مطلب: https://www.baham91.ir/vdccpiqs.2bq4m8laa2.html