اشر (حشر) نشانه تعاون در سیستان
تاریخ انتشار : پنجشنبه ۱۱ مهر ۱۳۹۲ ساعت ۰۸:۲۶
وبلاگ سیتان نگاه نوشت :
ﺁﺏ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﺳﻴﺴﺘﺎﻥ در گذشته و حال از رودخاهنه هیرمند تامین می شده است و می شود. از آنجایی که سیلاب های این ﺭﻭﺩﺧﺎﻧﻪ ﮔﻞ ﻭﻻﻱ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻧﻬﺮﻫﺎ ﻣﻲﺁﻭﺭﺩ، ﻫﻤﻪ ﺳﺎﻟﻪ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﺍﻥ ﺑﻪ لایروبی نهرها در یک روز مشخص و بصورت دسته جمعی اقدام ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ،ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻋﻤﻞ “ﺣﺸﺮ“ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ. از آنجایی که در گویش سیستانی “ح” تلفظ نمی شود “اشر” گفته می شود.
“ﺣﺸﺮ“ دﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺁﺏ ﺑﻬﺎﯾﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ زمین دار و یا کشاورز می بایست بپردازد ﻭ ﮔﺮ ﻧﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺁﺏ نباید هزینه ای بپردازد، ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺩﻟﯿﻞ ﻓﻘﻂ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺣﻖ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺁﺏ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻻیﺭﻭﺑﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﻫﺮﻛﺲ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺳﻬمی که ﺩﺍﺭﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﺭ ﻛﻨﺪ. ﻫﺮﺳﻬﻢ ﺁﺏ ﻳﻚ “ﻣﻲ“ (mey) ﻳﻌﻨﻲ ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻩ “ﻣﻦ“ ﺯﻣﻴﻦ ﻛﺎﻓﻲ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﺮﺳﻬﻢ ﻳﻚ ﺭﻭﺯ ﺑﺎﻳﺪ ﻻﺭﻭﺑﻲ ﻛﺮﺩ کﻪ ﺩﺭ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺑﻪ ﺁﻥ “ﻧﻴﻢﻣﺮﺩ“ ﮔﻮﻳﻨﺪ، ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺴﺖ ﻣﻦ ﺯﻣﻴﻦ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﺩﻭ ﺭﻭﺯ ﺑﺮﺍﻱ ﻻﺭﻭﺑﻲ ﻣﻲﺭﻭﺩ، ﺑﻪ ﺑﻴﺴﺖ ﻣﻨﻲ“ﻳﻚ ﻣﺮﺩ“ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ، ﻫﺮ “ﻣﻦ“ ﺯﻣﻴﻦ۳۶۰ ﺗﺎ۴۰۰ ﻣﺘﺮ ﺍﺳﺖ، ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻧﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺮﻭﻧﺪ،ﻛﺎﺭﮔﺮ ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﻨﺪ.
ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻭ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩﯼ ﻛﺎﺭ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻃﻮﻝ ﻧﻬﺮ ﻭ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻧﻔﺮﺍﺕ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺩﺍﺭﺩ،ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺟﻮﺑﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻫﺮﻛﺲ ﺑﺎﻳﺪ ﻻﺭﻭﺑﻲ ﻛﻨﺪ ﺑﺎ ﺩﺳﺘﻪﯼ ﺑﻴﻞ ﻳﺎ “ﻟﻨﮕﻮﺗﻪ“ (longuta) ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ )“ﻟﻨﮕﻮﺗﻪ“ ﻫﻤﺎﻥ ﭘﺎﺭﭼﻪ سفیدی ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲﺑﻨﺪﻧﺪ) ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﻳﻚ “ﻟﻨﮕﻮﺗﻪ“ ﻛﻪ ۶ ﻣﺘﺮ ﻃﻮﻝ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﺳﻬﻢ می دهند.
در عکس های فوق نیز که از لایروبی جویی در شهرستان نیمروز روستای حجت آباد (روستای من) گرفته شده همین ملاک ها با حجم کمتر در نظر گرفته می شود. حشر فقط برای رود هیرمند با نهراب (نورو) نیست بلکه در حجم های کوچکتر مانند رود مشترک چند روستا و یا جوی آب اشتراکی یک روستا و یا جوی آب زمین چند نفر هم می تواند باشد. اگر قاعده اصلی رعایت شود کسی که در این کار شرکت نکند سهم آبی ندارد.
آنچه که خود مشاهده کردم این بود که اگر صاحب زمینی زمینش را به کسی اجاره داده باشد صاحب زمین از این امر معاف و کسی که زمین را اجاره کرده است باید در حشر باشد تا بتواند زمین خود را با سهم آب آبیاری کند.
این رسم که نشان و نماد تعاون و همکاری سیستانیان است رسمی دیرینه است و سابقه ای به اندازه خود سیستان دارد. رسمی زیرکانه و مهم که چند مساله مهم را با هم حل می کند. مساله حقابه، لایروبی رود ها و جوی ها و گاهی دید و بازدید ها و مهم تر از همه رفع مشکلات و مسایلی که ممکن است بخاطر آب پیش بیاید از معدود مسایلی ست که با این رسم مرتفع می شود.
البته با پیشرفت تکنولوژی این رسم نیز کمرنگ شده است.
اشر رسمی کهن و نماد تعاون و همکاری در سیستان
انتهای پیام/
ﺁﺏ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﺳﻴﺴﺘﺎﻥ در گذشته و حال از رودخاهنه هیرمند تامین می شده است و می شود. از آنجایی که سیلاب های این ﺭﻭﺩﺧﺎﻧﻪ ﮔﻞ ﻭﻻﻱ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻧﻬﺮﻫﺎ ﻣﻲﺁﻭﺭﺩ، ﻫﻤﻪ ﺳﺎﻟﻪ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﺍﻥ ﺑﻪ لایروبی نهرها در یک روز مشخص و بصورت دسته جمعی اقدام ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ،ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻋﻤﻞ “ﺣﺸﺮ“ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ. از آنجایی که در گویش سیستانی “ح” تلفظ نمی شود “اشر” گفته می شود.
“ﺣﺸﺮ“ دﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺁﺏ ﺑﻬﺎﯾﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ زمین دار و یا کشاورز می بایست بپردازد ﻭ ﮔﺮ ﻧﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺁﺏ نباید هزینه ای بپردازد، ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺩﻟﯿﻞ ﻓﻘﻂ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺣﻖ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺁﺏ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻻیﺭﻭﺑﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﻫﺮﻛﺲ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺳﻬمی که ﺩﺍﺭﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﺭ ﻛﻨﺪ. ﻫﺮﺳﻬﻢ ﺁﺏ ﻳﻚ “ﻣﻲ“ (mey) ﻳﻌﻨﻲ ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻩ “ﻣﻦ“ ﺯﻣﻴﻦ ﻛﺎﻓﻲ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﺮﺳﻬﻢ ﻳﻚ ﺭﻭﺯ ﺑﺎﻳﺪ ﻻﺭﻭﺑﻲ ﻛﺮﺩ کﻪ ﺩﺭ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺑﻪ ﺁﻥ “ﻧﻴﻢﻣﺮﺩ“ ﮔﻮﻳﻨﺪ، ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺴﺖ ﻣﻦ ﺯﻣﻴﻦ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﺩﻭ ﺭﻭﺯ ﺑﺮﺍﻱ ﻻﺭﻭﺑﻲ ﻣﻲﺭﻭﺩ، ﺑﻪ ﺑﻴﺴﺖ ﻣﻨﻲ“ﻳﻚ ﻣﺮﺩ“ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ، ﻫﺮ “ﻣﻦ“ ﺯﻣﻴﻦ۳۶۰ ﺗﺎ۴۰۰ ﻣﺘﺮ ﺍﺳﺖ، ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻧﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺮﻭﻧﺪ،ﻛﺎﺭﮔﺮ ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﻨﺪ.
ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻭ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩﯼ ﻛﺎﺭ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻃﻮﻝ ﻧﻬﺮ ﻭ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻧﻔﺮﺍﺕ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺩﺍﺭﺩ،ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺟﻮﺑﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻫﺮﻛﺲ ﺑﺎﻳﺪ ﻻﺭﻭﺑﻲ ﻛﻨﺪ ﺑﺎ ﺩﺳﺘﻪﯼ ﺑﻴﻞ ﻳﺎ “ﻟﻨﮕﻮﺗﻪ“ (longuta) ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ )“ﻟﻨﮕﻮﺗﻪ“ ﻫﻤﺎﻥ ﭘﺎﺭﭼﻪ سفیدی ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲﺑﻨﺪﻧﺪ) ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﻳﻚ “ﻟﻨﮕﻮﺗﻪ“ ﻛﻪ ۶ ﻣﺘﺮ ﻃﻮﻝ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﺳﻬﻢ می دهند.
در عکس های فوق نیز که از لایروبی جویی در شهرستان نیمروز روستای حجت آباد (روستای من) گرفته شده همین ملاک ها با حجم کمتر در نظر گرفته می شود. حشر فقط برای رود هیرمند با نهراب (نورو) نیست بلکه در حجم های کوچکتر مانند رود مشترک چند روستا و یا جوی آب اشتراکی یک روستا و یا جوی آب زمین چند نفر هم می تواند باشد. اگر قاعده اصلی رعایت شود کسی که در این کار شرکت نکند سهم آبی ندارد.
آنچه که خود مشاهده کردم این بود که اگر صاحب زمینی زمینش را به کسی اجاره داده باشد صاحب زمین از این امر معاف و کسی که زمین را اجاره کرده است باید در حشر باشد تا بتواند زمین خود را با سهم آب آبیاری کند.
این رسم که نشان و نماد تعاون و همکاری سیستانیان است رسمی دیرینه است و سابقه ای به اندازه خود سیستان دارد. رسمی زیرکانه و مهم که چند مساله مهم را با هم حل می کند. مساله حقابه، لایروبی رود ها و جوی ها و گاهی دید و بازدید ها و مهم تر از همه رفع مشکلات و مسایلی که ممکن است بخاطر آب پیش بیاید از معدود مسایلی ست که با این رسم مرتفع می شود.
البته با پیشرفت تکنولوژی این رسم نیز کمرنگ شده است.
اشر رسمی کهن و نماد تعاون و همکاری در سیستان
انتهای پیام/
