تاریخ انتشار : جمعه ۱۵ شهريور ۱۳۹۲ ساعت ۱۰:۳۴

به گزارش گلستان بلاگ

وبسایت حماسی نوشت:

 
حجاب در قرآن

* کجای قرآن اسم چادر آمده، بسیاری می گویند که ندیده ایم که در زمان حضرت زهرا(س) چادر باشد، پس چرا باید از چادر استفاده کنیم؟

 



پاسخ خانم «ساسانی»(رادیو معارف برنامه ریحانه):

بسم الله الرحمن الرحیم

آیات مربوط به حجاب در دو سوره ی نور و احزاب مطرحه، در سوره ی نور یه بحث حداقلی راجع به حجاب مطرح می کنه، در سوره ی احزاب توسعه میده و یه حداکثری رو بیان می کنه. من اجازه میخوام ابتدا شان نزول  آیات سوره ی نور رو خدمتتون عرض کنم. تو نقل داره که جامعه ی پیغمبر یه حجاب متعارف سنتی داشتند.اینها روسری ها رو که به سر می کردند نوعاً پشت گردن و پشت سر گره می زدند. تو نقل داره در یک ظهر گرمای تابستانی بود، یه زنی با همین حد حجاب اومده بودند بیرون. جوانی از مقابل می اومدند، اونقدر محو زیبایی های این زن شدند، به گونه ای که همچنان ادامه ی مسیر می دادن ولی نگاهشون پشت سر بود و به این زن نگاه می کردند.نسبت به جلو غفلت پیدا کردند،برخورد کردن با دیواری طوری که صورت ایشون غرق در خون شد. با همین حالت رفتند خدمت پیغمبر و مشکل رو بیان کردند. درهمین حال داره که امین وحی بر حضرت نازل شد، آیات مربوط به پوشش رو ذکر کرد. در این آیات می فرماید: پیغمبر این بیان رو نسبت به زنان داشته باش که : وَلْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَی جُیُوبِهِنَّ (۱) این روسری ها رو سعی کنند شکیل داشته باشند. به جای اینکه از پشت گره بزنند این رو در قسمت جلو قرار بدن به گونه ای که، گردن، سینه و زیبایی های مکشوف این قسمت رو بپوشونه. وَلَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ (۲) زینت ها رو ظاهر نکنند. که در نتیجه در جامعه تنش ایجاد کنند، شک ایجاد کنند.حالا اگه پوشیدگی های این بخش با روسری یا معادل عربی ش، مقنعه حاصل بشه، به اضافه ی مانتو و شلوار و جوراب ضخیم، این حکم پوشش رعایت شده. در مجموع این حداقل حجابیه که قرآن نسبت به همه ی افراد نظر داره.

اما درعین حال در سوره ی احزاب یه توسعه ای رو در بحث بیان کرده البته این نکته قابل ذکره، اینکه بعضی گمان کردند، آیات سوره ی احزاب در مورد زنان پیغمبره، این طورنیست.اگرچه ابتداعاً اونها در ابتدا مورد خطاب قرار گرفتند.از باب اینکه موقعیت اونها یک موقعیت خاصتریه. به عنوان همسر پیامبر الگوی جامعه هستند، در اونجا می فرماید: پیغمبر ابلاغ کن به زنانت به دخترانت و همینطور نساء المومنین، به زنان مومنه بگو که یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِن جَلَابِیبِهِنَّ (۳) این جِلباب یا جَلباب رو به خودشون نزدیک کنند. مراد از جَلباب چیه؟ اونچه که در لغت بیان می کنه به عنوان تن پوش یا بالا پوش یا چیزی شبیه عبا، به هر حال یک پارچه ای بوده که این ها روی سر می انداختند، به گونه ای که تا حدود زانوهای اینها رو پوشش می داده، اینکه می فرماید این جلباب ها رو به خودشون نزدیک کنند نشون می ده که جلوی این باز بوده،چه بسا گاهی رها بوده دستور میده قدری اینها رو مرتب، باوقار و متانت در جامعه، اینها تردد کنند.به هر حال از این مطلب استفاده میشه که جلباب یه چیزیه شبیه چادر، حالا دقیقاً نمی خوایم بگیم چادره. ولی چیزیه شباهت به چادر داره، که از بالای سر قرار می دادن روی اون خمار، که روسری های کوچکتری بوده که همراهشون داشتن، و این پوشش می داده تا حدود زانو رو.خب از زانو به پایین هم که اینها معمولا لباس های گشاد بلندی داشتند،بدنشون رو کاملاً می پوشونده.از لفظ جلبابی که در این آیه استفاده شده،نوعاً میگن چیزی بوده شبیه چادری که حالا مدل این چادر بین فارس زبان ها یا عربی زبان ها بین فرهنگ های مختلف متفاوته. به هر حال از این آیات میشه استفاده ی این معنا رو داشته باشیم.

نکته ی بعدی که فرمودید درباره ی حضرت صدیقه که ما مفتخر به رویت ایشون نشدیم که ببینیم حجاب ایشون چه بوده، ولی ما یه نکته ای رو از مجموعه ی  معارف و سیره ی حضرت میتونیم استفاده کنیم. که هرجا بحث حداقلی مطرحه و حداکثر، ایشون طبیعتاً حداکثر رو رعایت می کنند. در بحث عبادات ما یک حداقلی داریم به عنوان فرایض، یه حداکثری داریم به عنوان نوافل و مستحبات. ایشون در این بخش خیمه زده، به گونه ای که وقتی میخان نقل کنند کثرت عبادت حضرت رو، می فرمایند حتی تورمت قدما،اونقدر عبادت کرد، سرپا ایستاد که پاهای حضرت متورم شد. خب کسی که در بحث عبادات اینگونه رفتار میکنه، آیا میتونیم بپذیریم در بحث پوشش حداقل رو رعایت می کنه. طبیعتاً او اکثر رو مورد لحاظ قرار می ده. خصوصاً این بیان رو میشه استفاده کرد از اونچه که عقیله ی بنی هاشم،حضرت زینب نقل می کنه: در قضیه ی به مسجد رفتن مادر، اون هنگامی که ایشون تصمیم گرفتند برند مسجد و خطبه ای رو ایراد کنند، حضرت دید آمادگی هایی رو تحصیل کردند، بی بی زینب می فرمایند، مادرم خمار بست و جلباب به تن کرد و دامن کشان می رفت یعنی اینکه داره لباس حضرت یا  جلباب حضرت روی زمین کشیده می شد، البته چه بسا انتظار این معنا رو از ما نداشته باشند ولی شدت تستٌور(استتار،پوشش) رو میخاد بیان کنه و اهتمامی که حضرت نسبت به این قضیه داره، پس بنابراین اونچه که از سیره ی حضرت می تونیم استفاده کنیم، که حداکثر حجاب رو داشته،حداکثر چیزیست شبیه چادری که ما مفتخرش هستیم.  م/ح

لینک دانلود فایل صوتی

———————————————

 *پی نوشت و منابع:

(۱) و (۲)-وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَیَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَی جُیُوبِهِنَّ وَلَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاء بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاء بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِی إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِی أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِینَ غَیْرِ أُوْلِی الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِینَ لَمْ یَظْهَرُوا عَلَی عَوْرَاتِ النِّسَاء وَلَا یَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِیُعْلَمَ مَا یُخْفِینَ مِن زِینَتِهِنَّ وَتُوبُوا إِلَی اللَّهِ جَمِیعًا أَیُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ ( سوره نور – آیه۳۱)

و به زنان مؤمن بگو: از بعضی نگاه های خود (نگاه های غیر مجاز) چشم پوشی کنند و عورت های خود را حفظ نمایند و زینت های خود را آشکار نکنند مگر آنچه از آنها نمایان است و باید سرپوش های خود را برگریبان هایشان فرو افکنند[که سینه هایشان دیده نشود]و زینت خود را ظاهر نکنند مگر برای شوهرانشان، یا پدرانشان، یا پدر شوهرانشان، یا پسرانشان، یا پسران شوهرانشان، یابرادرانشان، یا پسران برادرانشان، یا پسران خواهرانشان، یا زنان همکیش خود، یا برده های زر خریدشان، یا ملازمانشان از مردانی که نیاز جنسی ندارند، یا کودکانی که [به سنّ تمیز نرسیده و ]از عورت های زنان آگاه نشده اند. و [زنان] نباید پاهای خود را [آن گونه بر زمین] بزنند تا آنچه از زینت هایشان مخفی می کنند دانسته شود. و ای مؤمنان! همگی به سوی خدا بازگردید باشد که ظفرمند شوید.

(۳)-یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُل لِّأَزْوَاجِکَ وَبَنَاتِکَ وَنِسَاء الْمُؤْمِنِینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِن جَلَابِیبِهِنَّ ذَلِکَ أَدْنَى أَن یُعْرَفْنَ فَلَا یُؤْذَیْنَ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِیمًا(آیه ۵۹ سوره احزاب)

ای پیامبر ، به زنان و دختران خود و زنان مؤمنان بگو که چادر خود را، برخود فرو پوشند این مناسب تر است ، تا شناخته شوند و مورد آزار واقع نگردند و خدا آمرزنده و مهربان است

شان نزول آیه:زنان مسلمان به مسجد مى‏رفتند و پشت سر پیامبر (صلی الله علیه و آله) نماز مى‏گذاردند، هنگام شب موقعى که براى نماز مغرب و عشا مى‏رفتند، بعضى از جوانان هرزه و اوباش بر سر راه آنها مى‏نشستند و با مزاح و سخنان ناروا آنها را آزار مى‏دادند و مزاحم آنان مى‏شدند. آیه فوق نازل شد و به آنها دستور داد حجاب خود را بطور کامل رعایت کنند تا به خوبى شناخته شوند و کسى بهانه مزاحمت پیدا نکند.

۴- فایل صوتی این مطلب توسط برنامه ریحانه رادیو معارف انتشار یافته، بازنشر آن نیز توسط تبیان صورت گرفته است.

۵- فایل متنی این مطلب توسط وبلاگ حماسی تهیه شده است.